Karin Wolfs
Met vrouwelijke filmmakers op de hoogste podia, de dood van de onsterfelijke James Bond en bioscopen die bijna een half jaar gesloten bleven was 2021 een filmjaar met historische hoogte- en dieptepunten. Gespletenheid bleek een belangrijk thema: niet alleen in maatschappelijk opzicht, maar ook in de hoofden van leidende filmpersonages én in de manier waarop zij de werkelijkheid waarnamen.
Een kleine vier jaar nadat #MeToo tot acties leidde voor meer gendergelijkheid met ’50/50 by 2020’, gingen vrouwelijke regisseurs met de belangrijkste filmprijzen aan de haal: een nieuw hoogtepunt in een al jaren gaande trend. Na de hausse aan films met vrouwelijke protagonisten van vorig jaar (zie jaaroverzicht Filmjaarboek 2020/2021), die in pakweg de helft van de gevallen ook door vrouwen waren geregisseerd, gingen dit jaar de belangrijkste vijf filmprijzen naar speelfilms met een vrouw in de hoofdrol, waarvan er vier ook door een vrouw werden geregisseerd.
Het ging om drievoudig Oscarwinnaar Nomadland van Chloé Zhao, die na de Gouden Leeuw in Venetië (in 2020) zowel de Oscar voor beste film, beste regie als beste hoofdrol (Frances McDormand) won. Over een Amerikaanse zestigplusser die na de dood van haar man noodgedwongen in een busje (over)leeft. In Cannes ging de Gouden Palm verrassend naar de Franse genrefilm Titane van Julia Ducournau, die na Jane Campion in 1993 pas de tweede vrouwelijke regisseur in de geschiedenis van het festival was die hem kreeg. Met Titane koos de door Spike Lee voorgezeten jury voor een waanzinnige, ongeremde, gewelddadige bodyhorrorpastiche die in geen enkel hokje paste: over een stripper (Agathe Rousselle) wier liefdeloze leven als kind na een auto-ongeluk werd gered door de plaatsing van een stuk titanium in haar hoofd. In Venetië ging de Gouden Leeuw naar het indrukwekkende Franse abortusdrama L’evenement van Audrey Diwan, naar de roman van Annie Ernaux.
Grote winnaar bij de European Film Awards was Quo vadis, Aida? van Jasmila Žbani?, die de prijzen kreeg voor beste film, beste regisseur en beste actrice voor hoofdrolspeelster Jasna Duri?i?. Die speelt een tolk die in 1995 werkt voor de Dutchbat-soldaten die met hun boekhoudersmentaliteit in moslimenclave Srebrenica ruim 8000 mensen de dood in lieten jagen. Tijdens een virtuele Berlinale ging de Gouden Beer naar Bad Luck Banging or Loony Porn van de Roemeen Radu Jude – de enige man in dit rijtje. Mondkapjes figureerden als doldwaas symbool voor gezichtsverlies en sociale distantie in deze stomende aanklacht tegen Roemeense hypocrisie en misogynie, over een lerares die publiekelijk aan de schandpaal wordt genageld nadat iemand een privé-seksfilmpje van haar telefoon haalt en online zet. Belangrijke, door vrouwen geregisseerde films die mening jaarlijstje haalden waren onder meer First Cow van Kelly Reichardt, Zilveren Leeuw- en drievoudig Golden Globe-winnaar The Power of the Dog van Jane Campion, Petite maman van Céline Sciamma en The Lost Daughter, het in Venetië bekroonde regiedebuut van actrice Maggie Gyllenhael.
Bestaan of leven?
Historisch was dit filmjaar ook omdat het de geschiedenis in gaat als het sterfjaar van de onoverwinnelijk gewaande James Bond. Sinds de Britse geheim agent en ‘ladies man’ het licht zag als filmpersonage in Dr. No in 1962, stond hij garant voor de veiligheid van de wereldorde. No Time to Die was de 27e aflevering in een franchise die zes decennia volle zalen trok en ook de bestbezochte film van 2021 opleverde. Bond stierf uiteraard een heldendood. Zijn door een schurk met een nanobotvirus besmette bloed maakte dat hij nooit meer iemand – en al helemaal niet zijn geliefde vrouw en dochter – aan zou kunnen raken zonder hen de dood in te jagen. Bond leek daarmee letterlijk de belichaming van zowel de veelvoorkomende angstcultuur als toxische masculiniteit geworden.
Of dat nou een bedoeld of onbedoeld grapje was: duidelijk was dat de onoverwinnelijk gewaande, eeuwige vrijgezel geen gezinsleven werd gegund. Ter nagedachtenis aan Bonds vrijgevochten leven haalde zijn baas M (Ralph Fiennes) een aan de Amerikaanse schrijver Jack London ontleend citaat aan dat ons steeds grotere streven naar veiligheid lijkt te becommentariëren: “De functie van de mens is te leven, niet te bestaan. Ik zal mijn dagen niet verspillen met ze te proberen te verlengen. Ik zal mijn tijd gebruiken.”
Gespletenheid was een opvallend thema dit jaar, niet alleen in psychologisch opzicht in gezichtsbepalende films als Titane, Benedetta en The Father, maar ook in maatschappelijk en sociaal opzicht in films en de wereld waarop zij reflecteren: tot in de filmwereld zelf. Op 20 september zond de NPO de veelbesproken documentaire Alleen tegen de staat van Stijn Bouma uit. Een zelfstandige productie waarin vijf moeders die slachtoffer werden van het op discriminatie gestoelde Toeslagenschandaal in ijzingwekkende monologen vertelden hoe hun leven en dat van hun kinderen werd verwoest door een vernederend bureaucratisch overheidssysteem waaruit elke menselijke maat was verdwenen.
Hoe verdeeld de Amerikaanse natie was, bleek toen na de nipte verkiezingswinst van Biden aanhangers van de verslagen president Trump begin 2021 het Capitool bestormden. In Nederland begon het jaar met onder meer gesloten bioscopen, de val van het Kabinet-Rutte III over de Toeslagenaffaire en rellen na de instelling van een avondklok.
Vlak voor de Kerst sloten de bioscopen, die moesten werken met een coronatoegangsbewijs, weer als gevolg van een nieuwe lockdown, met dramatische gevolgen voor de bezoekcijfers. Het werd een historisch slecht jaar: er werden 14 miljoen bezoeken afgelegd, een daling van 14,6% ten opzichte van 2020 en 62,4% minder dan in 2019, het laatste pre-coronajaar. Het recht op compensatie voor de schade door de coronamaatregelen was daarbij niet gelijkelijk verdeeld: zzp’ers kwamen er – ook in de filmsector – veel bekaaider vanaf. (Zie verder het Coronadossier elders in dit Filmjaarboek).
In de war
“Tijd voor uw kleine blauwe pil.” Dit citaat is niet afkomstig op het door de kerstlockdown tot na de jaarwisseling uitgestelde The Matrix Resurrections, maar uit tweevoudig Oscarwinnaar The Father. De kijker wordt daarin deelgenoot gemaakt van de verwarrende realiteit van een oude man (Anthony Hopkins) die namen, gezichten, tijden en plaatsen door elkaar haalt. Omdat zijn eigen realiteit zijn enige houvast is, verdedigt hij die te vuur en te zwaard. Een sleutelfilm in een jaar waarop de manier waarop verschillende maatschappelijke groepen de realiteit waarnemen zoveel verdeeldheid zaaide in de maatschappij.
Alex van Warmerdams genrepastiche Nr. 10 sloot bij die onrust aan met monologen als: “We zijn in de war, om alles wat we zien en krijgen toegefluisterd.” En gaf als advies: “Luister niet, sluit uw ogen.” Gevolgd door de regelrechte ontkenning van Vondels beroemde theatercitaat: “De wereld is geen schouwtoneel!” Waarnemingen en vertellers bleken volkomen onbetrouwbaar, het evidente werd glashard ontkend in een “abstracte collage zonder logica” (waarin wel degelijk concrete, beredeneerde verhaallijnen zaten) – met gestapelde werkelijkheden, minstens zes lagen en verborgen agenda’s. Het belang om het geloof in een bepaalde werkelijkheid te verspreiden werd vergeleken met “een gezond iemand een ziekte aanpraten om hem een medicijn te verkopen”.
In El perro que no calla moesten arme mensen voortaan kruipend door het leven terwijl rijke mensen rechtop konden blijven lopen met een dure helm, nadat een meteorietinslag alle lucht boven een meter had vergiftigd. Netflixfilm Don’t Look Up gaf een zwartkomisch lesje in mediacratie. De komst van een allesvernietigende komeet richting aarde werd daarin eerst door politiek en media niet serieus genomen en vervolgens door een Elon Musk/Mark Zuckerberg/Jeff Bezos-achtige multimiljardair met toegang tot de Amerikaanse president omgevormd tot een zakelijke kans, ten koste van wetenschappelijk onderbouwde inzichten en het algemeen belang. De verwijzingen naar zowel het corona- als klimaatdebat waren evident.
In de documentaire Zappa waarschuwde muziekvernieuwer Frank Zappa: “Er zijn een heleboel angstaanjagende dingen in de wereld die zelfs de wetenschap niet begrijpt.”
Waar het zwartmaken van andersdenkenden in kan uitmonden was te zien in MLK/FBI. De FBI bestempelde Martin Luther King daarin na de mars op Washington als ‘meest gevaarlijke neger in het land’ en oordeelde ‘dat elk beschikbaar middel gebruikt moest worden om hem te vernietigen’. ‘Samen, met meer veiligheid, zullen we slagen’, stond in Tantas almas op een spandoek bij een publieke bijeenkomst van de ultrarechtse paramilitaire AUC, die tussen 1997 en 2006 vele moorden op politieke of vermeende politieke tegenstanders in het Colombiaanse Amazonegebied op haar geweten heeft. In de meest spraakmakende Netflixserie van het jaar Squid Game – een horrorsatire op het kapitalistisch systeem – was iedereen elkaars tegenstander in een spel op leven en dood dat maar één winnaar kende. Wie exorbitant veel geld had was onaantastbaar en trok achter de schermen aan de touwtjes. Alleen als een meerderheid dat wilde kon het spel worden stilgelegd.
Geflipte hoofdpersonages
Met afstand de meest waanzinnige film van het jaar was de onverwachte Canneswinnaar Titane van Julia Ducournau. Over een zwangere vrouw die met afgeplakte borsten, buik, titanium schedel en neusplaat wordt geadopteerd als de verloren zoon van een brandweercommandant die zo mogelijk nog verknipter is dan deze seriemoordenares zelf. Als hij vervolgens verliefd op ‘haar’ wordt, is dat dan homofilie? Incest? Iets anders? Een horrorpastiche over twee verknipte zielen die bij elkaar liefde vinden, die in geen enkel hokje past, het identiteits- en wij/zij-denken binnenstebuiten keert, de kijker steeds het tegenovergestelde geeft van wat empathie opwekt en ook nog de suspension of disbelief tot het maximum oprekt. Met als resultaat een krankjorum romance uit de hel die uiteindelijk gaat over acceptatie en zelfbedrog.
In het zenuwachtige Surge werd de kijker deelgenoot gemaakt van hoe veiligheidsbeambte Joseph (Ben Wishaw) flipt door overmatige stress in een opgefokte omgeving. Drijfzand draait om een jonge moeder die dwangmatige handelingen verricht omdat haar moeder haar onder druk zet. In horrorfilm Malignant van James Wan wordt hoofdpersonage Madison geplaagd door visioenen van moorden zo echt dat het lijkt of ze er zelf bij was. In horrormusical Last Night in Soho kroop een van het platteland afkomstige modestudente in London in de huid van een jonge vrouw die het net als haar in de stad wilde gaan maken, maar in de swinging sixties ten prooi viel aan een pooier. De non Benedetta herschiep met haar visioenen de realiteit in de gelijknamige film van Verhoeven: als je (waan)ideeën maar met genoeg overtuiging aan de man brengt, zet je de wereld naar je hand.
In Onoda – over persoonlijke en collectieve waarheid en zingeving – bleef een Japanse soldaat vasthouden aan de missie die zijn leven zin gaf, tot hij dertig jaar na het eind van de Tweede Wereldoorlog werd gevonden op een Filipijns eiland. In de satire Riders of Justice ging een stel kerels voor eigen rechter spelen op basis van een zelfbedachte complottheorie over de daders van een aanslag. De met het Gouden Kalf voor beste film bekroonde thriller De veroordeling ging over hoe het geloof in eigen gelijk de waarheidsvinding in de Deventer Moordzaak frustreerde.
Moeder is ook maar een mens
IDFA opende met Four Journeys, waarin de moeder van de filmmaker, die een portret maakte van het Chinese gezin waarin hij opgroeide onder de eenkindpolitiek, glashard zei dat het een stom idee was geweest hem als tweede kind op de wereld te zetten. Actrice Maggy Gyllenhaal maakte furore met haar regiedebuut The Lost Daughter, over een moeder die haar twee dochters in de steek liet. In Drijfzand figureerde een moeder die haar dochter als kind in de steek liet, maar nu weer opdook om verzorging te eisen. In thriller Run probeerde een jongvolwassen, rolstoelgebonden dochter via het dak te ontkomen aan haar overbeschermende moeder.
Openingsfilm in Venetië was Almodovar’s Madres paralelas, over het geluk, maar vooral de pijn van twee alleenstaande moeders die tegelijk bevallen van dochters in een Madrileens ziekenhuis: de één ongepland zwanger van een flirt met een getrouwde man, de ander door een verkrachting. In Petite maman van Céline Sciamma speelden een dochter en haar afwezige moeder met elkaar als achtjarigen in een soort parallelle fantasiewerkelijkheid. NRC Handelsblad zag in het verschijnen van de moeder als een complex, veelzijdig en tegenstrijdig personage een mogelijk ‘verband met het door #MeToo aangewakkerde nieuwe debat over seksisme, emancipatie en maatschappelijke rolpatronen. Dat debat is ook wel omschreven als ‘derde feministische golf’.’
Hallyuwood
Voor een beetje filmliefhebber is de Koreaanse golf (Hallyu) oud nieuws: al zo’n twee decennia timmert Zuid-Korea internationaal aan de weg met K-drama, K-pop (Gangnam Style van PSY in 2012), K-food en in het internationale festivalcircuit met genrefilms als Oldboy (2003 Grandprix-winnaar in Cannes) van Park Chan-Wook naast arthousefilms als Bin Jip (2004 Zilveren Leeuw-winnaar in Venetië) van Kim Ki-Duk. In 2020 bereikte de golf al de internationale film(festival)top met een Gouden Palm en vier Oscars voor de zwarte komedie Parasite van de Zuid-Koreaanse regisseur Bong Joon Ho. Het was toen voor het eerst in de geschiedenis dat de Oscar voor beste film naar een niet-Engelstalige film ging. Ook Bong timmerde al veel langer aan de weg, met de eerste Netflix-productie (Okja) in de hoofdcompetitie van Cannes in 2017, voorafgegaan door zijn internationale doorbraakfilm The Host (2006) en het met een internationale cast bezette Snowpiercer (2013).
Maar dit jaar bereikte de Koreaanse golf voor het eerst ook de top van het wereldwijde mainstream entertainmentcircuit met de spraakmakende, door Hwang Dong-Hyuk geschreven en geregisseerde thrillerserie Squid Game, die binnen een maand uitgroeide tot de best bekeken Netflix-serie ooit. Andere voorbeelden van hoe de Aziatische beeldcultuur met de Amerikaanse mainstream verweven raakt was de animatie-serie Star Wars: Visions op Disney+, die de Amerikaanse saga combineerde met Japansgesproken anime en de uitbreiding van het Marvel Cinematic Universe met een Chinese kung-fu-held in Shang-Chi and the Legend of the Ten Rings.
Inclusief neutraal
Terwijl de Gouden Koets na een vijfjarige restauratie wegens de als pijnlijk ervaren schildering ‘Hulde der Koloniën’ op Prinsjesdag in het Amsterdam Museum bleef en de koning in plaats daarvan in een hybride limousine wegens coronamaatregelen in de Grote Kerk verscheen, was inclusiviteit als geloofsartikel in de filmindustrie dit jaar zichtbaar aanwezig. Hoewel inclusiviteitsbeleid al sinds 2016 achter de schermen van de filmindustrie de regel is – door filmfondsen die makers verplichten te kijken naar de diversiteit en inclusiviteit van hun cast en crew qua culturele of etnische achtergrond, gender, seksuele geaardheid, leeftijd, sociaaleconomische en geografische achtergrond – werden de effecten daarvan in 2021 zeer zichtbaar in films, waar opvallend veel meer kleur in de rollenbezetting te zien was en diversiteit in de thematiek terugkwam. Gezichtsbepalende titels op dit vlak te over, van The Power of the Dog, Titane en Summer of Soul, Petite fille, The Most Beautiful Boy in the World, Minari, Judas and the Black Messiah en This Is Not a Burial, It’s a Resurrection tot Women Make Film en zelfs Gunda.
Ook bij de Oscars was inclusiviteit als leidend principe zichtbaar in zowel de keuze voor nominaties als winnaars als gememoreerden in de traditionele ‘in memoriam’-sectie. De Zuid-Koreaanse Youn Yuh-Jung won als eerste Aziatische actrice ooit een Oscar, voor haar bijrol in Minari, het verhaal van een Koreaans-Amerikaanse familie die verhuist naar het landelijke Arkansas. Daniel Kaluuya ging naar huis met het beeldje voor beste mannelijke bijrol voor zijn rol in Judas and the Black Messiah. Pixar-film Soul – een animatiefilm over onbeschreven zieltjes met een hoofdzakelijk gekleurde bezetting – won in de categorie beste animatiefilm en originele score.
Filmfondsdirecteur Bero Beyer, die er geen geheim van maakte dat het fonds zich tegenwoordig met de thematische inhoud van films bemoeit, riep de woede van de vloggende cabaretier Hans Teeuwen over zich af toen Beyer in Cannes, waar Paul Verhoevens Benedetta in de competitie draaide, beweerde dat “je je kon afvragen of grote filmmakers [als Paul Verhoeven] de perfecte exponent van [het inclusiviteitsbeleid] zijn en op het hoge bordes moeten worden gehesen als zijnde dé grote filmauteurs van deze tijd, terwijl ze maar in beperkte mate – heel mild gezegd – die nieuwe lichting vertegenwoordigen”. Teeuwen haalde uit naar “ideologen die de kunst kapotmaken” en brak een lans voor vrije kunst, zonder inhoudelijke inmenging of censuur.
Ophef ontstond er ook rond het nieuwe, genderneutrale Gouden Kalf dat het Nederlands Film Festival zonder overleg met de achterban instelde ter vervanging van de tot dan toe twee afzonderlijke Kalveren voor beste acteur en actrice. Wegens het niet-voorleggen van die beslissing aan de leden van de Academy zegde acteur Yorick Van Wageningen daarvan zijn lidmaatschap op. Het eerste genderneutrale Kalf voor beste bijrol ging vervolgens – ironisch genoeg – naar Van Wageningen (voor De veroordeling), die de prijs niet kwam ophalen. De critici kregen bovendien gelijk toen bleek dat alle genderneutrale acteursprijzen, voor zowel korte films als speelfilms en series, naar mannelijke acteurs gingen. Actrice Katja Herbers concludeerde: ‘Zolang de meeste en vaak ook beste rollen mannenrollen zijn, is er van werkelijke genderneutraliteit niet echt sprake.”
Safe space
Nu de (buiten)wereld vaker als een gevaarlijke, onveilige plek wordt afgeschilderd, zag in Amsterdam, onder de naam Supernova Cinema, de eerste ‘safer space cinema’ het licht. Met op het programma ‘alternatieve en inclusieve’ films vanuit ‘artivism’ (activistische kunst die de wereld wil veranderen) over diversiteit, identiteit, migratie en dekolonisatie, maar ook klimaatverandering en woningmarkt. In dat licht is ook de opkomst, sinds #MeToo, van intimiteitscoördinatoren opmerkelijk, die de veiligheid van betrokken actrices en acteurs bij onder meer seksscènes moet garanderen. Dit jaar organiseerden de eerste vier Nederlandse intimiteitscoördinatoren zich – twee actrices en twee regie-assistentes – in Intimacy Coordination NL.
NRC Handelsblad wijdde in april een filmbijlage aan lust, het belang van grensoverschrijdende erotiek in films en hoe die fantasiewereld zich verhoudt tot gevoeligheden en fatsoensnormen. De Raad voor Cultuur stelde na de rel rond kunstenaar Julian Andeweg een commissie grensoverschrijdend gedrag in, die als opgave van de minister kreeg ‘alle vormen van grensoverschrijdend gedrag te voorkomen, te signaleren, te stoppen en om tijdig passende hulp te bieden’.
Overleden
Op 91-jarige leeftijd overleed de Canadese acteur Christopher Plummer, wereldwijd bekend om zijn hoofdrol van de ontdooiende Kapitein Von Trapp in The Sound of Music (1965). De scenario’s van de Franse schrijver/scenarist en regisseur Jean-Claude Carrière (89) vormden de basis voor vele klassiekers, van de Oscarwinnende korte Tati-film Heureux anniversaire (1963) tot Buñuel-film Belle de jour (1967) en Die Blechtrommel (1970) waarmee Volker Schlöndorff een Gouden Palm en Oscar won. De Franse regisseur Bertrand Tavernier (79) schreef vele boekverfilmingen op zijn naam, waaronder familiedrama Un dimanche à la campagne (1984) waarvoor hij de regieprijs kreeg in Cannes en misdaadfilm L’appât (1995), dat hem de Gouden Beer bezorgde in Berlijn.
Even oud als Tavernier werd de Britse regisseur/producent Michael Apted (79), erelid van het Amerikaanse regisseursgilde, die filmgeschiedenis schreef met zijn documentaire Up-serie. De Franse acteur Jean-Paul Belmondo (88) was het gezicht van de nouvelle vague met rollen in films als À bout de souffle (1960) van Godard, La Sirène du Mississipi (1969) van Truffaut en Docteur Popaul (1972) van Chabrol. De Canadese filmmaker Jean-Marc Vallée (58), die plots overleed aan een hartaanval, regisseerde het eerste seizoen van de succesvolle tv-serie Big Little Lies (2017) en de met drie Oscars bekroonde speelfilm Dallas Buyers Club (2013). Verder overleden in 2021 de Zweedse Bergman-actrice Gunnel Lindblom (89), Notting Hill-regisseur Roger Michell (65) en de bekende bijrolacteur Dean Stockwell (85), die te zien was in Blue Velvet (1986), The Player (1992) en Paris, Texas (1984). The Wire-acteur Michael K. Williams (54), met het markante litteken schuin over zijn gezicht, overleed aan een overdosis drugs.
De Nederlandse regisseur Herbert Curiel (93) overleed bij een brand in zijn Amsterdamse woning. Hij regisseerde onder meer de rock ‘n’ roll-film Cha-Cha (1979) met Herman Brood en Nina Hagen, Het Jaar van de Kreeft (1975) met Willeke van Ammelrooy en Rutger Hauer en Rituelen (1989) met Thom Hoffman. Veelgevraagd editor Ot Louw (75), in 1992 geëerd met een Gouden Kalf voor de vakprijs montage, werkte tijdens zijn lange carrière samen met regisseurs als Hans Hylkema (Oeroeg, 1993), Pieter Verhoeff (Van geluk gesproken, 1987), Dave Schram (Radeloos, 2008) en Theo van Gogh (06, 1994) naast vele anderen. Autodidact Henk van der Linden (96) was sinds de jaren veertig gespecialiseerd in jeugdfilms over oer-Hollandse helden als Dik Trom, Sjors en Sjimmie en Billy Turf, terwijl in dezelfde tijd veelzijdig cineast Theo van Haren Noman (103) tientallen artistieke films maakte: zijn korte film De gewonde (1966) draaide in competitie in Cannes.
Top tien
In de jaarlijkse enquête kozen de lezers van de Volkskrant hun tien favoriete films:
1 Druk
2 The Father
3 Nomadland
4 Dune
5 Riders of Justice
6 No Time to Die
7 The French Dispatch
8 Quo vadis, Aida?
9 De slag om de Schelde
10 The Power of the Dog
De top 10 van beste films, gekozen door de Kring van Nederlandse filmcritici:
1 Druk
2 Titane
3 The Father
4 Quo vadis, Aida?
5 The French Dispatch
6 The Power of the Dog
7 Petite maman
8 First Cow
9 Dune
10 Gunda
Top 10 best bezochte films, uitgebracht in 2021, op basis van bezoekcijfers (5/6-18/12/2021)
1 No Time to Die 1.708.656
2 Fast & Furious 9 531.295
3 De slag om de Schelde 507.683
4 Dune 492.016
5 Luizenmoeder – De film 470.114
6 Black Widow 341.482
7 PAW Patrol: De film 330.598
8 Jungle Cruise 307.323
9 Shang-Chi and the Legend of the Ten Rings 305.954
10 Alles op tafel 273.034
Top 10 best bezochte Nederlandse films, uitgebracht in 2021, op basis van bezoekcijfers (5/6-18/12/2021)
1 De slag om de Schelde 507.683
2 Luizenmoeder – De film 470.114
3 Alles op tafel 273.034
4 De nog grotere slijmfilm 251.530
5 De grote Sinterklaasfilm: Trammelant in Spanje 210.044
6 De Club van Sinterklaas en het vergeten Pietje 205.141
7 Mijn beste vriendin Anne Frank 167.240
8 Meskina 145.350
9 Zwaar Verliefd! 2 141.523
10 Liefde zonder grenzen 123.922
BEELD
Titane
The Lost Daughter
The Father (je hebt genoeg, kies maar)
El perro que no calla
Surge
Madres paralelas
Shang-Chi and the Legend of the Ten Rings
This Is Not a Burial, It’s a Resurrection
De veroordeling
Jean-Paul Belmondo